Gemeenschappelijke regeling Openbaar lichaam GGD (veilig thuis)

Het openbaar belang wat behartigd wordt

Met de gemeenschappelijke regeling GGD wordt er zorggedragen voor de organisatie van een advies- en meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (Veilig Thuis) en uitvoering van bijhorende de wettelijke taken (artikel 4 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015), alsmede uitvoering van de taken van het Centrum voor Seksueel Geweld. Met als doel onder andere:

• De duur, de ernst en de kans op herhaling van huiselijk geweld en kindermishandeling in afzonderlijke gezinnen/families doen afnemen

• Meer kinderen geweldloos kunnen laten opgroeien

• Zorgdragen voor het Centrum Seksueel Geweld ( CSG ) met als doel onder andere de versterking van de hulpverlening aan slachtoffers van seksueel geweld in de regio.

• Het beschermen, bevorderen en bewaken van de gezondheid van de bevolking en van specifieke groepen daarbinnen, in het rechtsgebied van het lichaam

• Het voorkómen en het vroegtijdig opsporen van ziekten onder de bevolking

Ontwikkelingen

De regioaanpak 'Veiligheid Voor Elkaar' 2021-2025 richt zich de komende jaren op het voorkomen, stoppen en structureel oplossen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Door het doorbreken van taboes en het voorkomen van geweld door te focussen op kwetsbare volwassen en kinderen. En professionals integraal te laten samenwerken.

De regioaanpak richt zich op 3 speerpunten:

Speerpunt 1 richt zich voornamelijk op gedragsverandering bij inwoners van Amsterdam-Amstelland door preventief werk te versterken en de meldingsbereidheid te vergroten

Speerpunt 2 is gericht om geweld te voorkomen door professionals bij de aanpak te betrekken die direct contact hebben met de risicogroep.

Speerpunt 3 richt zich op de kring van professionals die de veiligheid samen met het huishouden herstellen. Er wordt gewerkt vanuit één gedeelde visie van risico gestuurde gefaseerde zorg.

Speerpunt 1. Zichtbaar, bespreekbaar en ieders verantwoordelijkheid

Preventie in de buurt

De casussen met huiselijk geweld en kindermishandeling zijn belegd bij de casusregisseurs van het team Zorg en Veiligheid. Daarnaast behandelt Uithoorn voor Elkaar ook casussen met huiselijk geweld en kindermishandeling.

Binnen het team zorg en veiligheid is er geen specifieke medewerker HGKM meer. Casusreggiseurs kunnen contact opnemen met Veilig Thuis en de BlijfGroep mocht er ondersteuning nodig zijn. De expositie ‘Wij doorbreken de cirkel van geweld’ heeft op de boulevard gestaan in 2022.

Routes naar advies en hulp aanreiken

In de lockdownsperiodes wordt extra aandacht besteed aan het bereiken van (potentiële) slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling.

De afgelopen anderhalf jaar hebben zorg- en veiligheidspartners er veel aan gedaan om ervoor te zorgen dat de kwetsbare groepen niet uit het oog werden verloren. Ondanks de beperkende maatregelen hebben de meeste organisaties face-to-face contact onderhouden met hun cliënten. Geconstateerd kan worden dat het zicht dat partners met elkaar hebben op gezinnen en huishoudens in deze tijd vermoedelijk minder goed was.

Inmiddels is er een overleg kwetsbare meiden waardoor deze doelgroep beter in kaart wordt gebracht. Er zijn geen signalen dat het zicht op gezinnen nu minder is.

Centrum Seksueel Geweld

Het Centrum voor Seksueel Geweld gaat in samenwerking met de politie, OOV / Veilige Steden en Fairspace/Sexmatters een brede uitgaanscampagne opzetten.

Deze campagne is opgezet en uitgevoerd.

Schadelijke praktijken

Het Rijk heeft voor 2021 en 2022 middelen vrij gemaakt om Schadelijke Praktijken te voorkomen, slachtoffers eerder te helpen en om het duurzaam om te lossen. Onder het begrip ‘Schadelijke Praktijken’ vallen de verschillende verschijningsvormen waarbij het gaat om gendergerelateerd geweld in afhankelijkheidsrelaties: eergerelateerd geweld, vrouwelijke genitale verminking (VGV) en huwelijksdwang en achterlating. Er wordt invulling gegeven aan het plan van aanpak Schadelijke Praktijken in samenwerking met de regiogemeenten en partners die betrokken zijn bij verschillende verschijningsvormen. Aansluiten bij bestaande activiteiten en netwerken waarbij de aanvullende Rijksmiddelen ruimte bieden om deze activiteiten een impuls te geven.

In september 2021 zijn er twee projectleiders gestart om, aan de hand van een op te stellen projectplan, in samenwerking met betrokken professionals uit de uitvoeringspraktijk, zoals Veilig Thuis, de GGD en verschillende informele (migranten) organisaties, en de regiogemeenten uitvoering te geven aan dit project. De focus ligt op bewustwording creëren,preventie en het bieden van handelingsperspectief ten aanzien van de verschillende verschijningsvormen. De inzet is zowel gericht op burgers als professionals, waarbij we actief raakvlakken opzoeken met reeds lopende programma’s binnen de gemeente en regio.

Vanuit schadelijke praktijken worden er geregeld bijeenkomsten georganiseerd waarover het werkveld wordt geïnformeerd.

Speerpunt 2. Verantwoord ouderschap en veilige relaties

Trainingen

Jaarlijks worden er trainingen gegeven over huiselijk geweld en kindermishandeling. In 2022 richten de trainingen zich op integrale vroeghulp, LHBTIQ, ouderenmishandeling.

Het eerste half jaar hebben er nog geen trainingen plaatsgevonden. Het tweede halfjaar wordt een training uitgevoerd voor ouderenmishandeling, LHBTIQ en vroeghulp.

De tweede helft van 2022 is de training ouderenmishandeling en LHBTIQ uitgevoerd door Veilig Thuis. Voor beide trainingen was meer vraag dan plek. De personen die niet deel konden nemen aan de training zijn door VT meegenomen worden in een andere training en door Levell in een training LHBTIQ.

Training transgender personen – Vrijwilligers

Vrijwilligers in de transgenderlotgenoten gemeenschap worden getraind in het herkennen van risicosignalen van HGKM bij transgenderpersonen. Het gaat hierbij ook om het vergroten van de bewustwording. Doelgroep: vrijwilligers in de bi-culturele en LHBTIQ+ zelforganisaties. De training wordt aangeboden in het eerste kwartaal van 2022.

Er is niet op vrijwilligers ingezet. Deze training is uitgezet bij leden van het team zorg en veiligheid en het loket Jeugd en Gezin waarbij men deel kon nemen aan de training. Aan de training Transgender heeft het sociaal loket deelgenomen.

Handreiking adequate zorgstructuur

Organisaties zijn verantwoordelijk voor het organiseren van voldoende ondersteuning voor uitvoerend medewerkers binnen de organisatie en voor de betrokkenen. Hiervoor is een goede zorgstructuur essentieel. Zo is er een handreiking adequate zorgstructuur in ontwikkeling waarin niet alleen staat waar een adequate zorgstructuur aan moet voldoen maar waarin ook tools worden aangereikt om dit in praktijk te brengen.

Er hebben gesprekken plaatsgevonden met verschillende ketenpartners. De handreiking met toolkit moet nog verder ontwikkeld worden.

De handreiking is nog steeds in ontwikkeling.

Training medewerkers woningcorporaties

Trainen van medewerkers van woningcorporaties regiobreed op het herkennen van signalen van huiselijk geweld. Aankomende maanden worden de gesprekken vervolgd met de diverse stakeholders en wordt onder andere geïnventariseerd welke afspraken er zijn tussen de woningcorporaties en de lokale teams, om de vervolgstappen te bepalen.

Deze training is in 2022 uitgevoerd.

Registratie Multisignaal

Stimuleren van het gebruik van MULTIsignaal (de verwijsindex risicojongeren).

Het registreren in het systeem wordt uitgevoerd door verschillende partijen in Uithoorn en door de gemeente. Dit jaar ligt het accent op het bereiken van het VO.

Hier is in 2022 niet effectief op ingezet en is meegenomen voor 2023.

Speerpunt 3. Geweld stoppen en structureel oplossen

Blijvend Veilig

De aanleiding voor het starten van een samenwerking als Blijvend Veilig was dat gezinnen en huishoudens soms jaren bezig zijn met een route langs zorg- en veiligheidspartijen. In 2020 werd er een nieuwe werkwijze ontwikkeld dat leidde tot een nieuwe werkwijzebeschrijving en contourennota. Belangrijke onderdelen zijn het gebiedsgericht werken en reduceren van overdrachten. In Uithoorn wordt binnen Blijvend Veilig samengewerkt met het Sociaal Team, Raad voor de Kinderbescherming, JBRA en VT.

Blijvend veilig wordt alleen uitgevoerd in Amsterdam en Uithoorn. Het project loopt. In de zomer wordt gekeken naar het implementeren van de interne samenwerkingsroute en de samenwerking met externen.

In verband met basisvoorwaarden waarin moeizaam kan worden voorzien i.v.m. capaciteitsproblemen bij alle partijen van Blijvend Veilig is er niet over gegaan tot een implementatie van de samenwerking met externen. Eerst wordt gewerkt aan de implementatie van de werkwijze Blijvend Veilig alvorens overgegaan kan worden tot implementatie externen.

Aansluiting GGZ

Samenwerking met GGZ-volwassenenzorg. De GGZ is aangesloten bij het team Zorg en Veiligheid. De kindcheck: er wordt op gehamerd om altijd na te gaan of er, wanneer ouders hulp van de GGZ krijgen, kinderen voorkomen in de thuissituatie. Medewerkers van bijvoorbeeld inGeest kunnen naar bijeenkomsten om bijgeschoold te worden op de kindcheck. Voor kinderen van ouders met psychische problemen is er specifiek aanbod. Ook zijn er ouder supportgroepen.

Op dit moment onvoldoende duidelijkheid over de stand van zaken van deze aansluiting.

Regionaal onderzoek doelbereiking THV

Het onderzoek naar de doelbereiking van het THV, dat uitgevoerd wordt door VanMontfoort, is gestart. Doel is te onderzoeken in hoeverre de doelen van een THV bereikt worden en wat er nodig is om het bestuursrechtelijke instrument beter/ maximaal te benutten. Tijdens het onderzoek worden quick wins geïnventariseerd waar zorg- en veiligheidspartners en gemeente tijdens het onderzoek al mee aan de slag kunnen om de effectiviteit te verhogen. Daarnaast worden na afronding van het onderzoek aanbeveling gedaan. De quick wins worden momenteel geïnventariseerd en uitgewerkt.

Tijdelijk Huisverbod (THV): gebruik stimuleren bij de hulpverlening

De route THV vanuit de hulpverlening wordt zeer weinig geïnitieerd door zorgprofessionals uit het veld. De ketenpartners inventariseren op dit moment in samenwerking met de gemeente wat nodig is om het veld beter bekend te laten worden met deze mogelijkheid. Na analyse wordt de route opnieuw geïmplementeerd en wordt in de borging aandacht besteedt om deze route regelmatig onder de aandacht te brengen van de zorgprofessionals. Bij THV is tevens een laagdrempelige mogelijkheid ingericht om hulp en advies te vragen. Daarbij wordt ervaringsdeskundigheid ingezet.

Het onderzoek naar de doelbereiking van het THV, dat uitgevoerd wordt door VanMontfoort, is afgerond. Doel was te onderzoeken in hoeverre de doelen van een THV bereikt worden en wat er nodig is om het bestuursrechtelijke instrument maximaal te benutten. Tijdens het onderzoek zijn de quick wins geïnventariseerd waar zorg- en veiligheidspartners en gemeente tijdens het onderzoek al mee aan de slag kunnen om de effectiviteit van de maatregel te verhogen. Alle aanbevelingen zijn omarmd en worden momenteel uitgewerkt.

De route THV vanuit de hulpverlening wordt zeer weinig geïnitieerd door zorgprofessionals uit het veld. De betrokken zorg- en veiligheidspartners hebben in samenwerking met de gemeente geïnventariseerd wat nodig is om het veld beter bekend te laten worden met deze mogelijkheid. De route opnieuw wordt momenteel geïmplementeerd en er wordt in de borging aandacht besteed om deze route regelmatig onder de aandacht te brengen van de zorgprofessionals. Bij THV gaat tevens een laagdrempelige mogelijkheid ingericht om hulp en advies te vragen. Daarbij wordt ervaringsdeskundigheid ingezet.

Ook deze route is nog steeds in ontwikkeling.

Veiligheid Voorop!

Vanuit het Rijk (programma Veiligheid Voorop!) is opdracht gegeven tot het aansluiten van Veilig Thuis bij Zorgvuldig Snel Maatwerk (ZSM). Veelvoorkomende criminaliteit als (winkel)diefstal, vernieling, licht uitgaansgeweld of verduistering zorgt voor overlast en vraagt om optreden. Daarvoor is de ZSM-aanpak bedoeld. De essentie is dat in elke zaak maatwerk wordt geleverd via een aanpak die recht doet aan de belangen van het slachtoffer, maatschappij en dader. Daarbij is snelheid een belangrijk element; daders en slachtoffers weten snel waar ze aan toe zijn. Het doel van Veiligheid Voorop! Is een betere samenwerking tussen de partners – Openbaar Ministerie, politie, reclassering, Slachtofferhulp Nederland, Raad voor de Kinderbescherming, Halt en Veilig Thuis - wanneer er een verdachte van huiselijk geweld is aangehouden.

In 2020 startte het nieuwe Regioprogramma 2020-2024 met een looptijd tot 1 januari 2025. De ontwikkeling en aansturing van het Regioprogramma gebeurt binnen de Gemeenschappelijke Regeling GGD Amsterdam-Amstelland. Het Regioprogramma staat niet op zichzelf. Het vormt de regionale verbinding en vertaling van landelijke ondersteunings-programma's zoals Geweld Hoort Nergens Thuis en Zorg voor de Jeugd, de landelijke agenda Veiligheid Voorop! van de veiligheidspartners, (inter)nationale verdragen zoals het Verdrag van Istanbul, en de ambities van de colleges in de betrokken gemeenten. Het regioprogramma 2020-2025 vormt daarmee de leidraad voor de komende jaren en geeft in grote lijnen weer hoe de verschillende partners hun rol invullen voor de preventie en aanpak van alle vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Risico's

De GR Amsterdam-Amstelland wordt deels gefinancierd door de deelnemende regiogemeenten en deels door Amsterdam. De bijdrage vanuit de regio-gemeenten wordt vastgesteld op basis van het aantal inwoners per gemeente.

De bijdrage van gemeente Amsterdam wordt vanuit de DUVO -middelen bepaald. De gemeente Amsterdam ontvangt als centrumgemeente extra middelen vanuit het Rijk. Dit zijn de zogenaamde DUVO-middelen Decentralisatie Uitkering Vrouwen Opvang (DUVO). Deze bijdrage is bedoeld voor de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling in Amsterdam en de regio. Daarnaast draagt Amsterdam alle risico’s en alle niet-begrote noodzakelijke activiteiten ten behoeve van de regio.

Uit de DUVO middelen worden nu regiobrede activiteiten betaald, lokale activiteiten per gemeente en een bijdrage aan de GR Amsterdam-Amstelland. Voor de lokale activiteiten wordt door Amsterdam een bedrag van € 204.431 uit de DUVO middelen aan de andere regiogemeenten uitbetaald. Op Veilig Thuis resteert na de bijdrage vanuit de DUVO-middelen nog een tekort van ruim € 6 miljoen. Hiervan wordt nu € 5,8 miljoen door de gemeente Amsterdam bijgelegd en € 0,2 miljoen door de overige gemeenten.

De huidige financiële werkafspraken zijn verlengd tot en met 2021. Vanaf 2022 zal de financiële stroom op basis van de verdeling op van inwonersaantallen gaan en dit wordt uitgewerkt in nieuwe financiële samenwerkingsafspraken.